ผลการวิจัยนากุ้งจากต้นจาก

การฟื้นฟูสภาพนผลการวิจัยนากุ้งจากต้นจาก นักวิจัยทรัพยากรทะเลและชายฝั่งมหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ (ม.อ.) ลงพื้นที่สงขลา - นครศรีธรรมราช พบนากุ้งรกร้างไร้ประโยชน์ ฟื้นสภาพสร้างรายได้ด้วยการปลูก “ต้นจาก” เผยสร้างรายได้ขั้นต่ำวันละพันบาท ด้านสื่อญี่ปุ่นให้ความสนใจบินตรงลงพื้นที่ศึกษางานวิจัย                       รศ. ดร.นพรัตน์ บำรุงรักษ์  ผู้เชี่ยวชาญ สถาบันทรัพยากรทะเลและชายฝั่ง มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์(ม.อ.) เปิดเผยถึงการได้เข้าไปศึกษาการทำประโยชน์จาก “ต้นจาก” ซึ่งมีอยู่มากบริเวณอำเภอปากพนัง จังหวัดนครศรีธรรมราช ว่า “ต้นจาก” เป็นพืชที่เจริญเติบโตได้ทั่วไปบริเวณชายฝั่งทะเล ป่าชายเลน และบริเวณที่ลุ่มที่น้ำทะเลท่วมถึงเป็นครั้งคราวในหลายจังหวัดที่ติดชายฝั่งทะเล ที่ไม่ใช่พื้นที่ดินทราย เช่น สงขลา นครศรีธรรมราช ระนอง ตรังสมุทรสาคร สมุทรสงคราม แต่ที่ผ่านมาคนส่วนใหญ่ให้ความสนใจแต่การปลูกปาล์มและมะพร้าว ทั้งที่ “ต้นจาก” เป็นพืชที่ให้คุณค่าทั้งทางนิเวศวิทยาและคุณค่าทางเศรษฐกิจแก่ชาวบ้านเป็นอย่างมาก โดยถือเป็นอาชีพดั้งเดิมที่เป็นภูมิปัญญามาแต่บรรพบุรุษ เช่น การทำน้ำตาลจาก การทำเป็นน้ำส้ม การนำมากลั่นเป็นแอลกอฮอล์ และ การนำใบมามวนยาสูบ การนำใบมามุงหลังคา การนำต้นมาทำเชื้อเพลิง เป็นต้น

แต่ในระยะเวลาเกือบ 20 ปีที่ผ่านมา พื้นที่ที่เคยมี “ต้นจาก”เจริญเติบโตประมาณ 20,000 ไร่ ที่อำเภอปากพนัง จังหวัดนครศรีธรรมราช ถูกเปลี่ยนไปเป็น “นากุ้ง” ซึ่งทำรายได้ให้คนท้องถิ่นมากกว่าในขณะนั้น             มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ จึงได้เข้าไปศึกษาถึงการใช้ประโยชน์จาก “ต้นจาก” และเพื่อการอนุรักษ์ โดยในปี 2534 ได้เน้นเรื่องการทำน้ำตาลเป็นหลัก เนื่องจากเป็นน้ำตาลที่มีรสชาติดี กลิ่นหอม ศึกษาการปลูกในที่ลุ่ม ที่ดอน เทคนิคการปลูก กระบวนการกระตุ้นน้ำหวาน ฤดูกาลกับความสัมพันธ์ของน้ำตาลที่ได้ ศึกษาความสามารถในการจับก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ หาปริมาณธาตุอาหารในส่วนของลำต้นเพื่อให้สัมพันธ์กับการใส่ปุ๋ย ปัจจัยที่มีผลต่อการให้ผลผลิตของ “ต้นจาก” โดยใช้ ตำบลขนาบนาก อำเภอปากพนัง จังหวัดนครศรีธรรมราช เป็นพื้นที่ศึกษา

ผลิตผลจากต้นจาก        อย่างไรก็ตามปัจจุบัน นากุ้งนับแสนไร่ที่จังหวัดนครศรีธรรมราชและสงขลา กำลังเป็นพื้นที่ที่ถูกทิ้งร้าง ไม่สามารถใช้ประโยชน์ในทางเกษตรกรรมได้เนื่องจากดินมีความเค็ม และต้องใช้เวลาอีกหลายสิบปีจึงจะสามารถเพาะปลูกพืชที่มีคุณค่าทางเศรษฐกิจได้อีกครั้งหนึ่ง แต่จากการศึกษาทดลองพบว่า “ต้นจาก” สามารถเจริญเติบโตได้ดีในพื้นที่นากุ้งร้างประกอบกับ แอลกอฮอล์ที่เป็นผลผลิตหนึ่งของ “ต้นจาก” สามารถเป็นเชื้อเพลิงทางเลือกได้ ในยามขาดแคลนพลังงาน                จากการทดลองส่งเสริมการปลูก “ต้นจาก” ในนากุ้งร้าง ที่ตำบลขนาบนาก อำเภอปากพนัง จังหวัดนครศรีธรรมราช “ต้นจาก” ที่ปลูกเมื่ออายุ 4-7 ปี สามารถให้น้ำตาลได้วันละประมาณ 1 ปี๊บ หรือ 25 กิโลกรัม ต่อพื้นที่ปลูก 2 ไร่ ทำให้เกษตรกรผู้ปลูกมีรายได้วันละประมาณ 1,000 บาท แต่หากนำมากกลั่นเป็นแอลกอฮอล์จะทำรายได้มากกว่านี้ หากมีพื้นที่มากกว่านี้สามารถสลับกันทำได้ทำให้มีรายได้ตลอดทั้งปี และ “ต้นจาก” จะสามารถแตกกอ มีอายุยืนยาวนับร้อยปี                “นากุ้งร้างที่มีอยู่ทั่วไปในแถบจังหวัดสงขลา และ นครศรีธรรมราชในขณะนี้ ควรนำการใช้พื้นที่นากุ้งร้างเพื่อปลูกต้นจากของ ตำบลขนาบนาก ไปเป็นแบบอย่างในการใช้พื้นที่ร้างให้เป็นประโยชน์ เนื่องจากเป็นการทำให้นากุ้งร้าง ซึ่งไม่สามารถเพาะปลูกพืชอื่นใดได้ในระยะเวลาหลายสิบปี กลับคืนสู่สภาพใกล้เคียงปกติได้ โดยการปลูก “ต้นจาก” และย้ายต้นออกไป เพื่อไม่ให้เกลือกลับสู่ดินตามเดิม และปลูกใหม่ สัก 3 รุ่น มีการเกลี่ยคันนาเพื่อให้มีการระบายของน้ำ จะใช้เวลาเพียง 5-6 ปี เท่านั้น หรืออาจจะใช้วิธีการตัดหรือต้นแก่ออกซึ่งจะเป็นการกำจัดเกลือได้เช่นกัน เนื่องจาก “ต้นจาก” เป็นพืชที่ดูดเกลือ สมัยก่อนขี้เถ้าจากต้นจากสามารถใช้แทนเกลือได้ และถ้าสนใจหรือตั้งใจจริง และรัฐเอาจริงเอาจังในการแก้ไขพื้นที่ดังกล่าวจะกลับฟื้นมาสามารถปลูกข้าวได้อีกในอนาคตอันใกล้” รศ.ดร.นพรัตน์ บำรุงรักษ์ กล่าว

ในการศึกษาวิจัยเรื่อง “ต้นจาก” ได้รับความสนใจจากนานาชาติเป็นอย่างมาก โดยเฉพาะ บริษัทคันไซ อิเล็คทริก คัมปานี ซึ่งเป็นบริษัทที่ผลิตด้านไฟฟ้าที่โอซาก้า ประเทศญี่ปุ่น ที่ได้ร่วมมือศึกษาเพื่อใช้ “ต้นจาก” เป็นพลังงานทดแทน โดยมีการแบ่งหัวข้อการวิจัย ซึ่งญี่ปุ่นจะทำวิจัยเรื่องมวลชีวภาพ คือการดูดเก็บก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ การวิเคราะห์น้ำตาล ความสามารถในการผลิตแอลกอฮอล์ และระยะต่อไปจะทำการศึกษาเพื่อหากลไกในการทำให้ต้นจากผลิตน้ำหวานให้มากขึ้น ให้น้ำตาลจากไหลดีขึ้น การปรับปรุงคุณภาพของน้ำตาลจาก “ต้นจาก” และ มหาวิทยาลัยเกียวโต ได้ให้ความสนใจส่งนักศึกษามาในพื้นที่และศึกษาเรื่องพันธุ์ของต้นจากที่ปลูกบริเวณนี้ ในขณะที่ประเทศไทยยังให้ความสนใจกันน้อย

สื่อญี่ปุ่นบินตรงมาศึกษางานวิจัย        โดยเมื่อวันที่ 11 ก.พ.ที่ผ่านมา ฝ่ายข่าวด้านวิทยาศาสตร์และการแพทย์ หนังสือพิมพ์ The Asahi Shimbun ซึ่งเป็นหนังสือพิมพ์ที่มีชื่อเสียงของประเทศญี่ปุ่น ได้ให้ความสนใจลงพื้นที่หาข้อมูลเพื่อทำข่าวและสัมภาษณ์เกี่ยวกับการใช้ประโยชน์จาก “ต้นจาก” และการปลูก “ต้นจาก” ในนากุ้งร้าง เพื่อเผยแพร่ในสื่อมวลชนของญี่ปุ่นอีกด้วย